Αυτό το βιβλίο είναι αφιερωμένο στην απιστία. Μ’ αυτή τη φράση ξεκινά η συγγραφέας την εισαγωγή της σ’ αυτό. «Χαμένη στη μετάφραση του πόθου» -σύμφωνα με τον πρωτότυπο τίτλο-, ψάχνει τους «κανόνες της απιστίας σε 24 πόλεις από το Τόκιο ως το Τενεσσή» όπως δηλώνει και στον υπότιτλο. Δεν πρόκειται για στεγνή μελέτη, επιστημονικοφανή παράθεση αριθμών, πινάκων, ποσοστών σφάλματος και στατιστικώς σημαντικών συμπερασμάτων.
Κατ αρχάς ορίζει το πώς εννοεί η ίδια τον όρο απιστία, θέτοντας και τον πρώτο δικό της κανόνα: «Μοιχός είναι εκείνος που υποτίθεται ότι βρίσκεται σε μια μονογαμική σχέση κι όμως κάνει σεξ κρυφά με κάποιον άλλο- ναι οι πίπες μετράνε κι αυτές». Επομένως το πόνημα αυτό είναι μια αρκετά πλήρης καταγραφή και μια μεγάλη δεξαμενή πληροφοριών, πάνω στις ανθρώπινες συνήθειες σε θέματα συζυγικής πίστης.
Το ζήτημα αντιμετωπίζεται ως ένα παγκόσμιο φαινόμενο, που όμως ποικίλει ανάλογα με την κοινωνιολογική, πολιτισμική, φιλοσοφική και θρησκευτική σκοπιά που βιώνεται . Η Αμερικανίδα δημοσιογράφος Pamela Druckerman, σπούδασε Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια- σήμερα ζει και εργάζεται στο Παρίσι. Συγκέντρωσε στοιχεία από διάφορες χώρες, και τα διακριτικά συμπεράσματα της στον επίλογο, είναι προσωπικά και…εθνικά. Από τη χώρα για την οποία υπάρχει η εντύπωση ότι ο όρος «ερωμένη» αποτελεί τίτλο το ίδιο αποδεκτό όσο και το «σύζυγος»,( η δημόσια εμφάνιση της κόρης του Μιτεράν στην κηδεία του θεωρήθηκε ως επικύρωση της διεθνούς γνώμης), έως την Νότια Αφρική όπου φανταζόμαστε ίσως ότι ο αγώνας για την επιβίωση και το AIDS αρκούν για να χάσει κανείς κάθε διάθεση για παράνομους δεσμούς, οι εκπλήξεις που περίμεναν την ερευνήτρια σε σχέση με τη συμπεριφορά των ανθρώπων αναφορικά με το εξωσυζυγικό σεξ, διαδέχονταν η μια την άλλη.
Με φλέγμα, αυτοσαρκασμό, ανοιχτό μυαλό, διαρκή περιέργεια, αναμφίβολη σοβαρότητα, λεπτή ειρωνεία και ακάματο ενθουσιασμό, η συγγραφέας ενημερώνεται και μας διαφωτίζει σφαιρικά και τεκμηριωμένα, κρατώντας το ενδιαφέρον μας σταθερό σ’ όλη τη διάρκεια του αποκαλυπτικού, διασκεδαστικού και συναρπαστικού ταξιδιού της. Το θέμα αρθρώνεται σε πολλά επίπεδα από το φαντασιακό έως την ηθική και από την αχαρτογράφητη σεξουαλικότητα έως τη βιομηχανία της ηδονής. Επεκτείνεται μέχρι το κανάλι της ατομικής ελευθερίας, του τι σημαίνει δέσμευση και ευθύνη, και ακραγγίζει την υποκριτική θέσπιση της κοινωνίας. Επισημαίνονται οι…φυλοσύνδετες διαφορετικές προσεγγίσεις και επενδύσεις, ο ρόλος της θεραπευτικής συμβουλευτικής ως νέας θρησκείας και ιαματικού νερού. Διανθίζεται από εύστοχες λογοτεχνικές και κινηματογραφικές αναφορές, όπως ο διάλογος από το «Όταν ο Χάρυ γνώρισε τη Σάλυ»: «…Τζες :Οι γάμοι δε χαλάνε για μια απιστία. Η απιστία είναι απλώς ένα σύμπτωμα πως κάτι δεν πάει καλά Χάρυ: Αλήθεια; Αυτό το σύμπτωμα πηδάει η γυναίκα μου»
Τελικά σχόλια αποφεύγονται, όπως και διδάγματα- όπως άλλωστε θα διαπιστώσετε διαβάζοντας, περιττεύουν- η μελλοντική πιθανότητα αποδραματοποίησης, είναι ένα είδος πρότασης πίσω απ’ τις γραμμές-και επισημαίνεται ότι το φλέγον αντικείμενο «είναι πάντα επώδυνο, αλλά το πόσο επώδυνο θα είναι καθορίζεται από το πλαίσιο και τις προσδοκίες». Το βιβλίο προσφέρεται για πάσα ερμηνεία και χρήση. Είναι υπέροχη η φράση της ενενηντάχρονης γιαγιάς της συγγραφέως από τη Νότια Καρολίνα: « η εγγονή μου γράφει ένα βιβλίο για την αγάπη». Η χιουμοριστική αποδόμηση των στερεοτύπων είναι απολαυστική, και ο πρόλογος της Μανίνας Ζουμπουλάκη για την Ελληνική έκδοση, σε προδιαθέτει ευχάριστα ώστε να ξεκινήσεις τη διαδρομή στις επόμενες σελίδες, με αποσκευή το ωραίο κλίμα της ένδοξης πατρίδας μας. Εν ολίγοις, πρόκειται για ένα χορταστικό βιβλίο-το αν ανοίγει ή όχι περαιτέρω την όρεξη, εξαρτάται από τα κενά που έχει ο καθένας. Και τα καινά βεβαίως που παρουσιάζονται.
Υποσημείωση: Για τους φιλομαθείς, οι 121 αφορισμοί στο δοκίμιο του Άνταμ Φίλιπς για τη «Μονογαμία»(εκδόσεις Νεφέλη 2005), θα εμπλουτίσουν σύντομα και περιεκτικά, τις γνώσεις και το οπλοστάσιό τους.
*Η Μαρία Δαμολή είναι συγγραφέας.
Κατ αρχάς ορίζει το πώς εννοεί η ίδια τον όρο απιστία, θέτοντας και τον πρώτο δικό της κανόνα: «Μοιχός είναι εκείνος που υποτίθεται ότι βρίσκεται σε μια μονογαμική σχέση κι όμως κάνει σεξ κρυφά με κάποιον άλλο- ναι οι πίπες μετράνε κι αυτές». Επομένως το πόνημα αυτό είναι μια αρκετά πλήρης καταγραφή και μια μεγάλη δεξαμενή πληροφοριών, πάνω στις ανθρώπινες συνήθειες σε θέματα συζυγικής πίστης.
Το ζήτημα αντιμετωπίζεται ως ένα παγκόσμιο φαινόμενο, που όμως ποικίλει ανάλογα με την κοινωνιολογική, πολιτισμική, φιλοσοφική και θρησκευτική σκοπιά που βιώνεται . Η Αμερικανίδα δημοσιογράφος Pamela Druckerman, σπούδασε Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια- σήμερα ζει και εργάζεται στο Παρίσι. Συγκέντρωσε στοιχεία από διάφορες χώρες, και τα διακριτικά συμπεράσματα της στον επίλογο, είναι προσωπικά και…εθνικά. Από τη χώρα για την οποία υπάρχει η εντύπωση ότι ο όρος «ερωμένη» αποτελεί τίτλο το ίδιο αποδεκτό όσο και το «σύζυγος»,( η δημόσια εμφάνιση της κόρης του Μιτεράν στην κηδεία του θεωρήθηκε ως επικύρωση της διεθνούς γνώμης), έως την Νότια Αφρική όπου φανταζόμαστε ίσως ότι ο αγώνας για την επιβίωση και το AIDS αρκούν για να χάσει κανείς κάθε διάθεση για παράνομους δεσμούς, οι εκπλήξεις που περίμεναν την ερευνήτρια σε σχέση με τη συμπεριφορά των ανθρώπων αναφορικά με το εξωσυζυγικό σεξ, διαδέχονταν η μια την άλλη.
Με φλέγμα, αυτοσαρκασμό, ανοιχτό μυαλό, διαρκή περιέργεια, αναμφίβολη σοβαρότητα, λεπτή ειρωνεία και ακάματο ενθουσιασμό, η συγγραφέας ενημερώνεται και μας διαφωτίζει σφαιρικά και τεκμηριωμένα, κρατώντας το ενδιαφέρον μας σταθερό σ’ όλη τη διάρκεια του αποκαλυπτικού, διασκεδαστικού και συναρπαστικού ταξιδιού της. Το θέμα αρθρώνεται σε πολλά επίπεδα από το φαντασιακό έως την ηθική και από την αχαρτογράφητη σεξουαλικότητα έως τη βιομηχανία της ηδονής. Επεκτείνεται μέχρι το κανάλι της ατομικής ελευθερίας, του τι σημαίνει δέσμευση και ευθύνη, και ακραγγίζει την υποκριτική θέσπιση της κοινωνίας. Επισημαίνονται οι…φυλοσύνδετες διαφορετικές προσεγγίσεις και επενδύσεις, ο ρόλος της θεραπευτικής συμβουλευτικής ως νέας θρησκείας και ιαματικού νερού. Διανθίζεται από εύστοχες λογοτεχνικές και κινηματογραφικές αναφορές, όπως ο διάλογος από το «Όταν ο Χάρυ γνώρισε τη Σάλυ»: «…Τζες :Οι γάμοι δε χαλάνε για μια απιστία. Η απιστία είναι απλώς ένα σύμπτωμα πως κάτι δεν πάει καλά Χάρυ: Αλήθεια; Αυτό το σύμπτωμα πηδάει η γυναίκα μου»
Τελικά σχόλια αποφεύγονται, όπως και διδάγματα- όπως άλλωστε θα διαπιστώσετε διαβάζοντας, περιττεύουν- η μελλοντική πιθανότητα αποδραματοποίησης, είναι ένα είδος πρότασης πίσω απ’ τις γραμμές-και επισημαίνεται ότι το φλέγον αντικείμενο «είναι πάντα επώδυνο, αλλά το πόσο επώδυνο θα είναι καθορίζεται από το πλαίσιο και τις προσδοκίες». Το βιβλίο προσφέρεται για πάσα ερμηνεία και χρήση. Είναι υπέροχη η φράση της ενενηντάχρονης γιαγιάς της συγγραφέως από τη Νότια Καρολίνα: « η εγγονή μου γράφει ένα βιβλίο για την αγάπη». Η χιουμοριστική αποδόμηση των στερεοτύπων είναι απολαυστική, και ο πρόλογος της Μανίνας Ζουμπουλάκη για την Ελληνική έκδοση, σε προδιαθέτει ευχάριστα ώστε να ξεκινήσεις τη διαδρομή στις επόμενες σελίδες, με αποσκευή το ωραίο κλίμα της ένδοξης πατρίδας μας. Εν ολίγοις, πρόκειται για ένα χορταστικό βιβλίο-το αν ανοίγει ή όχι περαιτέρω την όρεξη, εξαρτάται από τα κενά που έχει ο καθένας. Και τα καινά βεβαίως που παρουσιάζονται.
Υποσημείωση: Για τους φιλομαθείς, οι 121 αφορισμοί στο δοκίμιο του Άνταμ Φίλιπς για τη «Μονογαμία»(εκδόσεις Νεφέλη 2005), θα εμπλουτίσουν σύντομα και περιεκτικά, τις γνώσεις και το οπλοστάσιό τους.
*Η Μαρία Δαμολή είναι συγγραφέας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου